سوئیفت | عملکرد این نوع انتقال وجه بین‌المللی و میزان کارمزد آن

سوئیفت روشی برای انتقال وجه به صورت بین‌المللی است

سوئیفت یا جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی، نوعی انجمن تعاونی غیر انتفاعی به شمار می‌رود. باید بدانید که 239 بانک موجود در 15 کشور اروپایی و آمریکای شمالی در سال 1973 این انجمن را تاسیس کردند. هدف از راه‌اندازی این انجمن این بود که روش نوین برای ارتباطات مالی بین‌المللی به‌جای روش غیر استاندارد کاغذی و یا روش Telex ایجاد شود. در حال حاضر نزدیک به 10 هزار بانک و موسسه مالی در دنیا عضو شبکه سوئیفت هستند. مرکز اصلی این شبکه در کشور بلژیک مستقر است و مراکز پشتیبانی آن در کشورهای آمریکا، انگلیس، هلند و هنگ‌کنگ قرار دارند. چنانچه قصد خرید خانه در استانبول را دارید و برای مبادلات تجاری و مالی نیاز به اطلاعات بانکی سوئیفت می باشید با ما همراه باشید تا با عملکرد این شبکه و روش استفاده از آن در ایران آشنا شویم.

سوئیفت چیست و چگونه عمل می‌کند؟

سوئیفت (SWIFT) در واقع مخفف جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) است. ایده ساخت این شبکه حدودا یک دهه پس از پایان جنگ جهانی دوم توسط بانک‌های اروپایی و آمریکایی مطرح شد. در اواسط دهه شصت این بانک‌ها تصمیم گرفتند که روشی برای انجام عملیات تبادل پیام‌های بین بانکی به صورت بین‌المللی را ایجاد کنند. در نهایت شبکه سوئیت در سال 1971 راه‌اندازی شد که 518 بانک در اروپا و آمریکا در آن عضو بودند. دو سال بعد مرکز اصلی این شبکه در شهر بروکسل تاسیس شده که در آن 239 بانک از 15 کشور در قاره اروپا و آمریکای شمالی عضو بودند.

مالکیت سوئیفت متعلق به بانک‌های عضو شده در آن است. در واقع همین بانک‌ها، این شبکه را مدیریت می‌کنند. هزینه‌های مدیریت این شبکه از طریق حق عضویت‌های پرداخت شده از سوی بانک‌ها و هزینه‌های مربوط به تراکنش‌ها تامین می‌شوند. این شبکه دارای یک هیئت‌مدیره 25 نفره است که اعضای آن توسط بانک‌های عضو شده در سوئیفت انتخاب می‌شوند.

شبکه سوئیفت با دادن یک نقطه دسترسی (SAP) به هر کشور، آن‌ها را در یک سیستم جهانی به یکدیگر متصل می‌کند. باید بدانید که نقطه دسترسی کشور ایران به این شبکه در بانک مرکزی قرار دارد. سایر بانک‌ها با استفاده از اتصال به بانک مرکزی از طریق خطوط به مرکز SAP می‌توانند برای بانک‌های خارجی پیام‌های مورد نظر را ارسال کرده و ارزها را منتقل کنند.

در واقع تراکنش‌های بین‌المللی از طریق شبکه سوئیت بدون هیچ‌گونه اختلالی انجام می‌شوند. برای دریافت حواله سوئیفت به کد سوئیفت نیاز خواهید داشت. تنها بانک‌های عضو شده در این شبکه امکان دریافت و ارسال این حواله را دارند. باید بدانید که کد سوئیت دارای 11 رقم است که در کنار اطلاعات شخصی دارنده حساب بانکی باید ارائه شود.

کد سوئیفت و عملکرد آن

کد سوئیفت معمولا از 11 حرف انگلیسی تشکیل شده است که شامل چهار بخش می‌شود. بخش اول دارای چهار حرف است که در واقع کد بانک را معرفی می‌کند. دومین و سومین بخش هر کدام شامل دو حرف می‌شوند که بخش دوم، کشور بانک را معرفی می‌کند و بخش سوم، موقعیت مکانی بانک را نشان می‌دهد. بخش چهارم شامل سه حرف می‌شود که در واقع نشان‌دهنده کد شعبه بانک است.

عملکرد سوئیفت شبیه به سفر از یک فرودگاه به فرودگاه دیگر است. در زمان سفر ممکن است در بین مسیر، هواپیما در نقاطی توقف داشته باشد. شبکه سوئیفت نیز به همین شکل است؛ به این صورت که با استفاده از کد سوئیفت، ارز مورد نظر از کشوری به کشور دیگر منتقل می‌شود. در واقع این انتقال با همکاری چند بانک واسطه انجام خواهد شد.

استفاده از سوئیفت چه مزایایی دارد؟

در چند سال گذشته مبادلات میان ایران و سایر کشورها افزایش پیدا کرده است و برای انجام این مبادلات کشورهای به انتقال ارز به صورت بین‌المللی دارند. باید بدانید که تمام کشورهای دنیا برای انتقال ارز از شبکه سوئیفت استفاده می‌کنند؛ از همین رو این شبکه بسیار قابل اطمینان است. از سوی دیگر این شبکه امنیت و سرعت بسیار بالایی دارد؛ از همین رو می‌توان بدون نگرانی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن عملیات انتقال ارز را در این شبکه انجام داد. باید بدانید که در شبکه سوئیفت امکان تسویه سریع و هم‌زمان حساب‌ها وجود دارد. همچنین میزان کارمزد انتقال ارزها نسبتا پایین است. به همین دلیل شبکه سوئیفت یک سیستم بسیار عالی برای انجام انتقال ارز به سراسر دنیا به شمار می‌رود.

شرایط استفاده از سوئیفت در ایران

در ابتدا قرار بر این بود که بانک‌های ایرانی در سال 1364 به شبکه سوئیفت ملحق شوند. اما به دلیل شرایط آن دوره و جنگ ایران با عراق، این کار انجام نشد. البته در سال 1371 بانک مرکزی ایران به همراه بانک‌های ملی، ملت، صادرات، تجارت و سپه توانستند به صورت رسمی عضو شبکه سوئیفت شوند. البته پس از حدود دو دهه کشمکش و اعمال تحریم‌ها علیه ایران، در سال 1390، شبکه سوئیفت دسترسی رسمی بانک مرکزی ایران را قطع کرد. از همین رو انتقال ارز در ایران از طریق بانک‌های واسطه در کشورهایی مانند ترکیه و امارات انجام می‌شود. اما پس از مدتی خود شبکه سوئیفت نیز ایران را تحریم کرد؛ به این ترتیب تمام قراردادهای انجام شده بین بانک‌های داخلی و خارجی تعلیق یا لغو شدند.

ایران برای اینکه بتواند ارزهای خود را در سطح بین‌الملل انتقال دهد، از کشور چین کمک گرفت. در واقع بانک‌های ایران ابتدا ارزها را به موسسات مالی در چین انتقال داده و از طریق بانک‌های چینی به سایر کشورهای دنیا ارسال می‌کردند. البته باید بدانید که این فرایند باعث شد تا بانک‌های چینی بین 8 تا 15 درصد کارمزد این انتقالات را برداشت کنند.

پس از توافقاتی که در برجام انجام شد، سوئیفت تحریم‌های خود علیه ایران را برداشت، اما شرایط برای ایران تغییر زیادی نکرد. چرا که بسیاری از بانک‌های دنیا به دلیل تجربه‌های به‌دست‌آمده از شکستن قوانین تحریم‌ها و عواقب آن، سعی می‌کنند تا کمتر وارد قراردادهای کارگزاری شوند و آن‌ها را اجرا کنند. همچنان این فرایند ادامه دارد و مشخص نیست تا چه زمانی این شرایط به همین صوت باقی بماند.

انتقال وجه در سطح بین‌الملل با استفاده از شبکه سوئیفت

شبکه سوئیفت ویژگی‌هایی دارد که باعث شده‌اند در سطح بین‌الملل اعتبار بالایی کسب کند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این شبکه می‌توان به سرعت و امنیت بالای انتقال ارز و استاندارد بودن پیام‌های بانکی اشاره کرد. برای هر گونه عملیات بانکی در شبکه سوئیفت، یک پیام مشخص تعریف شده است و تمام بانک‌های عضو این شبکه باید پیام‌های خود را به شکل خاصی ارسال کنند. متن پیام‌ها در شبکه سوئیفت به صورت پراکنده و بدون مفهوم به صورت خودکار ارسال می‌شوند؛ از همین رو افراد غیر مسئول امکان دسترسی به آن‌ها را ندارند. بنابراین می‌توان گفت که این شبکه امنیت بسیار بالایی دارد.